کد مطلب:48867 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

آيا با توجه به آيات قرآن كريم ميتوان گفت كه حوادثي مانند اشغال فلسطين، حمله آمريكا به عراق و.. خواست خداست، و خداوند به خاطر عقوبت مردم اين حوادث را به وجود آورده است؟

حوادث ناگواري كه در جهان روي ميدهد، چند گونه و به خاطر چند امر است:

الف) مصايب خود ساخته:

برخي بلاها به دست خود انسان ساخته ميشود; به عبارت ديگر، اين حوادثِ دردناك از نوع طبيعي است كه پروردة دست خود انسانهاست. اگر در شهري زلزله ميآيد و از بخشهاي مستضعفنشين، هزاران قرباني ميگيرد، اگر يك بيماري فراگيرد يا قحط سالي همه گير، تنها از افراد بينوا و از پا افتاده قرباني ميگيرد، بر اثر عملكرد خود انسان، تحث تأثير عوامل اجتماعي از جمله زورگويي ستمگران يا عمل نكردن به دستورات ديني مبني بر بهرهگيري صحيح از طبيعت، نظم، تعهد و... است.

اگر افراد محروم همچون ثروتمندان از خانههاي مقاوم در برابر حوادث برخوردار بودند و خانهها را طوري نميساختند كه با مختصر حركتي در هم فرو ريزد، اين چنين نميشد در اينگونه بلايا كافر و مؤمن يكسان تلقي ميشود; بنابراين، طبق نظام علت و معلول كه بر عالم حاكم است، هر كس زمينههاي لازم براي رويارويي با حوادث طبيعي (مثلاً زلزله براي كساني كه روي خط زلزله زندگي ميكنند) را فراهم نكند، آسيبپذير خواهد بود.

قرآن كريم ميفرمايد: إِنَّ اللَّهَ لاَيَظْـلِمُ النَّاسَ شَيْ ?‹ًا وَ لَـَكِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُمْ يَظْـلِمُون;(يونس،44) خداوند هيچ بر مردم ستم نميكند; ولي اين مردمند كه بر خويشتن ستم ميكنند.

ب) عاملي براي بازگشت:

گاهي حوادث ناخوشايند و ناگوار در زندگي انسانها رخ ميدهد تا عاملي براي بازگشت و سازندة روح آنان باشد. غرور و غفلت و خوابزدگي، مسلماً از موانع تكامل معنوي و سعادت انسان است و براي دگرگون ساختن اين وضعِ نابسامان و جايگزين كردن ياد خدا به جاي فراموشيها، وجود حوادث غيرمترقبه كه با فراز و نشيب خويش، زندگي آرام را از انسان سلب ميكند، بسيار راهگشاست.

قرآن كريم ميفرمايد:

فَأَخَذْنَـَهُم بِالْبَأْسَآءِ وَالضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ; (انعام، 42) و ما آنها را به حوادث غمانگيز و رنجها گرفتار ساختيم، شايد به درگاه خدا روي آورند.

ج) كفارة گناهان:

گاهي خداي متعال براي از بين بردن آثار گناهان، برخي بلاها و مصيبتها را متوجه انسانها ميكند تا به لطف و كرمش بخشي از گناهان برخي گنهكاران را در دنيا بشويد تا پس از مرگ، گرفتار عذابهاي دردناك نشوند.

د) امتحان:

برخي بلاها براي آزمايش كردن مردم رخ ميدهد; چرا كه يكي از سنتهاي الهي است و به هيچ وجه تعطيل بردار نيست. در قرآن چنين آمده است:

وَلَنَبْلُوَنَّكُم بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِّنَ الاْ ?َمْوَ َلِ وَ الاْ ?َنفُسِ وَ الثَّمَرَ َتِ وَبَشِّرِ الصَّـَبِرِينَ; (بقره، 155) و قطعاً شما را به چيزي ]از قبيل[ ترس و گرسنگي و كاهشي در اموال و جانها و محصولات ميآزماييم و مژده باد شكيبايان را.

'û) برخي بلاها بر اثر گناه و خلافكاري پيش ميآيد و آثار وضعي عمل انسان است. اين نوع بلاها نيز زاييدة انديشه و عمل خود انسان است.

قرآن كريم ميفرمايد:

وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَيََّ ءَامَنُواْ وَاتَّقَوْاْ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَـَتٍ مِّنَ السَّمَآءِ وَالأَْ رْضِ وَلَـَكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَـَهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُون;(اعراف، 96) اگر مردمي كه در شهرها و آباديها زندگي ميكنند، ايمان آورند و تقوا پيشه كنند، درهاي بركات آسمان و زمين را به روي آنها ميگشاييم ولي آنها آيات ما را تكذيب كردند ما هم آنها را به مجازات اعمالشان گرفتيم.

و. زياده خواهيهاي انسانها

برخي حوادث و بيعدالتيهاي دنياي كنوني به خاطر زياده خواهيهاي كشورهاي استعمارگر است. اين كشورها با فرصتطلبي از ضعف و اختلاف مسلمانان به هر كشور اسلامي كه خواسته باشند حمله كرده هر مسلمانان را ميكشند و اموال و سرمايههاي آنان را به غارت ميبرند.

حاصل آن كه مصيبتها و تلخيها انواع و اقسام گوناگوني دارد و هر يك داراي علل و حكمتي است و به حوادث از زواياي گوناگوني ميتوان نگريست. ممكن است زاييده عمل كرد خود انسان باشد يا قدرتطلبي انسانهاي ظالم.

آنچه مسلم است تعيين مورد در برخي موارد بسيار كار مشكلي است و جز اولياي الهي ـ كه واقف بر اسرارند، كسي قادر بر تشخيص علت قطعي حكمت و علت مصيبتها نيست. وظيفه ما انسانها آن است كه از جبرگرايي و جمود بپرهيزيم و با موضعگيري و برنامه ريزي صحيح خود در مقابل بلايا از پيش باخته نپنداريم.